Na današnji dan – 9. jul

 

Na današnji dan – 9. jul

1386 – U bici kod Zempaha savez švajcarskih kantona potukao je ;znatno nadmoćniju vojsku Leopolda III Habsburga. Ova bitka zabeležena je u istoriji ratovanja kao prva pobeda pešadije nad konjicom.

1441 – Umro je flamanski slikar Jan van Ajk (Eyck). Prvi je u ;evropskom slikarstvu prevladao srednjovekovne šeme i uveo novi ;likovni izraz, zbog čega se svrstava u najznačajnije ličnosti u istoriji slikarstva. Proslavio se oslikavanjem oltara u crkvi Sv. Bavona u Gentu.

1519 – Španski konkvistador Ernan Kortes (Hernan Cortez) iskrcao ;se na obalu Meksičkog zaliva, gde je osnovao grad Vera Kruz i počeo ;osvajanje Meksika koje je završio 1521. godine uništenjem carstva Asteka.

1609 – Rimsko-nemački car Rudolf II, da bi pridobio češke protestante, izdao je povelju o slobodi veroispovesti u Češkoj.

1686 – Formirana je Augsburška alijansa između nemačko-rimskog cara Leopolda I, Španije, Švedske, Holandije i Saksonije protiv ;francuskog kralja Luja XIV (Louis).

1746 – Francuska flota je stigla na teritoriju Pondišeri u Indiji, ;koja je potom postala francuski posed. Vraćena je Indiji 1954.

1762 – Abdicirao je ruski car Petar III Fjodorovič Romanov, ;nekoliko meseci nakon što je preuzeo presto. Car je potom uhapšen i ubijen po naredbi njegove supruge, buduće carice Katarine II Aleksejevne, poznate kao Katarina Velika.

1810 – Napoleon Bonaparta anektirao je Holandiju.

1816 – Na Kongresu u Tukumanu proglašena je nezavisnost Ujedinjenih provincija Rio de la Plate (Argentina) od Španije.

1877 – Održan je prvi teniski turnir u Vimbldonu.

1879 – Rođen je italijanski kompozitor Otorino Respigi (Ottorinospighi), jedan od pokretača obnove italijanske muzike na početku 20. veka („Gregorijanski koncert“ za violinu i orkestar, simfonijske poeme „Rimske pinije“, „Rimske fontane“).

1913 – Pobedom srpske vojske nad bugarskim trupama završena je bitka na Bregalnici u Drugom balkanskom ratu. Bitka je počela 30. ;juna kada su bugarske trupe bez objave rata napale srpsku i grčku vojsku u Makedoniji, dotadašnje saveznike u borbi protiv Turske.

1916 – Rođen je engleski državnik Edvard Hit (Edward Heath) lider Konzervativne partije od 1965. do 1975. Kao premijer (1970-74) uveo je Veliku Britaniju u Evropsku ekonomsku zajednicu (Evropska unija).

1922 – Američki plivač, kasnije filmski glumac („Tarzan“) Džoni Vajsmiler (Johnny Weissmuller) postao je prvi plivač koji je za manje od jedne minute (58,6 sekundi) preplivao 100 metara.

1932 – Umro je američki pronalazač King Kemp Džilet (Camp Gillette), izumitelj nožića za brijanje, kod nas poznatog kao „žilet“, prema francuskoj verziji njegovog prezimena.

1944 – Britanske i kanadske trupe preuzele su od Nemaca u Drugom svetskom ratu grad Kaen u Normandiji, nakon žestokog bombardovanja i jednomesečnih bitki.

1960 – Sovjetski lider Nikita Sergejevič Hruščov upozorio je SAD da ne intervenišu protiv Kube, jer će u tom slučaju SSSR podržati kubanski narod.

1963 – Potpisan je sporazum o formiranju Federacije Malezije, u čiji sastav su ušli Malaja, Singapur, Saravak i Severni Borneo (Sabah). Dve godine kasnije Singapur je istupio iz Malezije.

1971 – Poslednja američka baza u Vijetnamu predata je trupama ;Južnog Vijetnama. ; 1989 – Umro je srpski istoriograf Fedor Nikić, osnivač Muzeja ;fruškogorskih manastira. Bavio se ustavnim pravom, manjinskim pitanjem i crkvenom reformom. Napisao je više dela, uključujući „Lokalne uprave Srbije u 19. i 20. veku“.

1993 – Koristeći genetičku metodu DNK fingerprintinga britanski naučnici identifikovali su posmrtne ostatke ruskog cara Nikolaja II Romanova i članova njegove porodice, koji su ubijeni u leto 1918. U Jekaterinburgu.

1996 – Rusija je nastavila ofanzivu na čečenske separtiste, nakon što je Boris Jeljcin ponovo izabran za predsednika.

1997 – Bokser teške kategorije Majk Tajson (Mike Tyson) kažnjen ;je zabranom bavljenja sportom na godinu dana i novčanom kaznom od tri miliona dolara zato što je tokom meča za svetskog šampiona u teškoj kategoriji 28. juna, protivnika, Ivandera Holifajlda (Evander ;Holyfield), ugrizao za uho.

1998 – U Zagrebu je umro jugoslovenski sineast Dušan Vukotić, ;dobitnik Oskara 1961. za kratki crtani film „Surogat“.

2001 – Apelacioni sud u Santjagu suspendovao je proces protiv ;bivšeg čileanskog diktatora Augusta Pinočea (Pinochet) proglasivši ga mentalno nesposobnim. Pinoče je uhapšen 1998. u Londonu zbog zločina počinjenih u Čileu nakon dolaska na vlast vojnim udarom 1973.

2003 – Srbija i Crna Gora primljene su u punopravno članstvo Grupe država za borbu protiv korupcije (Group of States against Corruption – GRECO).

2004 – U napadima pobunjenika iz Ugande koji su opljačkali i ;spalili šest sela na jugu Sudana, poginulo je više od 100 osoba, a oko 15.000 meštana primorano je da pobegne iz svojih domova.

2011 – Južni Sudan je svečano proglasio nezavisnost, posle 50 godina sukoba sa severnim delom zemlje u kojima je poginulo preko dva miliona ljudi. Nezavisnost Južnog Sudana je rezultat mirovnog sporazuma iz 2005. kojim je okončan građanski rat.