Na današnji dan – 19. jun

Na današnji dan – 19. jun

1566 – Rođen je kralj Džejms I Stjuart (James Stuart) koji je kao Džejms VI nasledio škotsku krunu 1567. posle abdikacije svoje majke, Marije Stjuart. Posle smrti engleske kraljice Elizabete 1603. postao je kralj Engleske i tako pod svojom vlašću sjedinio krune Engleske, Irske i Škotske.
1623 – Rođen je francuski matematičar, fizičar i filozof Blez Paskal (Blaise Pascal). Konstruisao je jedan od prvih kalkulatora i značajno doprineo razvoju matematičkih teorija, posebno teorije verovatnoće.
1846 – Prva bejzbol utakmica po uspostavljenim pravilima odigranaje u Nju Džersiju.
1862 – Američki Kongres je zabranio ropstvo na teritoriji SAD.
1867 – Republikanci, sledbenici Pabla Huaresa (Juarez) pogubili su Maksimilijana I Habsburga (Maximilian) koga je Luj Napoleon III proglasio 1864. za cara Meksika.
1885 – U Njujork je stigla Statua slobode, poklon Francuske.
1885 – Rođen je srpski kompozitor i dirigent Stevan Hristić, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od osnivača Muzičke akademije u Beogradu, šef Beogradske filharmonije, direktor Opere u Beogradu i prvi predsednik Saveza kompozitora Jugoslavije („Ohridska legenda“, „Vranjanska svita“, „Rapsodija“).
1886 – Rođen je srpski slikar Jovan Bijelić, član Srpske akademije nauka, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih likovnih stvaralaca između dva svetska rata („Portret devojke“, „Kupačica“, „Dvorište“, „Ženski akt“, „Sarajevo“, „Portret starice“).
1897 – Umro je engleski kapetan Čarls Kaningem Bojkot (Ćarles Cunningham Boycott), kojem su 1880. zakupci imanja kojim je upravljao odbili saradnju. Takav vid otpora kasnije je nazvan prema njegovom prezimenu – bojkot.
1906 – Rođen je britanski fiziolog i biohemičar ruskog porekla Ernst Boris Čejn (Chain). Sa Aleksandrom Flemingom (Alexander) i Hauardom Volterom Florijem (Howard Walter Florey) 1945. je podelio Nobelovu nagradu za medicinu za otkriće penicilina.
1908 – Dolaskom broda „Kasato Maru“ u luku Santos sa 168 japanskih porodica, počelo je doseljavanje Japanaca u Brazil.
1937 – Umro je škotski pisac Džejms Metju Beri (James Matthew Barrie), autor priča o Petru Panu.
1944 – Američke snage su u Drugom svetskom ratu zauzele ostrvo Sajpan u Pacifiku na kojem su Japanci imali jednu od najvećih vojno-pomorskih baza.
1947 – Rođen je indijski pisac Salman Ruždi (Rushdie) koga je iranski verski vođa ajatolah Homeini osudio na smrt 1989. zbog uvrede islama u knjizi „Satanski stihovi“. Ruždi je od tada do 2000. kada se seli u Njujork, živeo u Velikoj Britaniji pod zaštitom Skotland Jarda.
1953 – Džulijus i Etel Rozenberg (Julius, Ethel Rosenbarg), osuđeni za špijunažu u korist ŠSR-a, pogubljeni su na električnoj stolici u američkom zatvoru Sing-Sing.
1961 – Kuvajt, koji je bio pod protektoratom Velike Britanije od 1899, stekao je punu nezavisnost.
1961 – Otkrivanjem natpisa sa imenom Pontija Pilata na iskopini rimskog hrama u Cezariji (Izrael), prvi put je nađen dokaz da je on postojao.
1965 – General Huari Bumedijen (Houari Boumedienne) zbacio je vojnim udarom sa vlasti predsednika Alžira Ahmeda Ben Belu (Bella).
1970 – Sovjetski vasionski brod „Sojuz-9“ postigao je novi record u dužini boravka u kosmosu od 17 dana, 16 časova i 59 minuta.
1975 – Generalni sekretar UN Kurt Valdhajm (Waldheim) otvorio je u Meksiko Sitiju prvu svetsku konferenciju o položaju žene.
1987 – U eksploziji u garaži robne kuće u Barseloni poginulo je 12 i ranjeno više od 30 ljudi. Odgovornost je preuzela baskijska separatistička organizacija ETA.
1988 – U indijskom gradu Kurukšetra poginulo je 15, a ranjeno 25 ljudi u eksploziji bombe koju su postavili Siki ekstremisti.
1993 – Umro je engleski pisac Vilijam Golding (William), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1983. („Obredi plovidbe“ „Gospodar muva“, „Slobodan pad“).
1995 – Čečenski pobunjenici oslobodili su 1.500 talaca, koje su držali šest dana, i napustili bolnicu u gradu Buđenovsk na jugu Rusije, nakon što je sa ruskim vlastima dogovoren prekid vatre I nastavak mirovnih pregovora o Čečeniji.
1999 – U Prištini, na zgradi komande Prištinskog korpusa Vojske Jugoslavije, podignuta je zastava UN, pošto se Vojska Jugoslavije povukla, a mirovne snage UN (Kfor) preuzele kontrolu nad srpskom pokrajinom Kosovo.
2000 – Britanski carinici otkrili su u luci Dover u kamionu hladnjači 58 tela Kineza, ilegalnih emigranata.
2003 – Turski parlament je usvojio paket reformi ljudskih prava, poslednji u nizu zakona koji bi trebalo da poboljšaju šanse Turske za ulazak u Evropsku Uniju.
2004 – Saudijska Arabija je saopštila da je u sukobu bezbednosnih snaga i terorista ubijen Abdulaziz al-Mokrin (Mogrin) koga su smatrali vođom al-Kaide u toj zemlji, i još trojica njegovih pomagača. Do sukoba je došlo nekoliko sati pošto su teroristi na svoj Internet sajt postavili fotografiju odsečene glave kidnapovanog američkog inženjera Pola M. Džonsona Juniora.
2006 – Episkopalna crkva u SAD izabrala je na čelo crkve, po prvi put u istoriji Anglikanske crkve, ženu-biskupa, Ketrin Džeferts Skori (Katharine Jefferts Schori).
2007 – Kanadska čarter avio-kompanija „Skajservis erlajnz“ obavila je prvi let iz Toronta do Beograda čime je posle 15 godina prekida uspostavljena direktna avionska linija između Srbije i Kanade.
2010 – U Beču je preminuo Bogdan Bogdanović, istaknuti intelektualac, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu i bivši gradonačelnik Beograda. Autor je velikog broja spomenika posvećenih žrtvama Drugog svetskog rata, među kojima su spomenici u Mostaru, Prilepu, Beloj Crkvi i Jasenovcu.