Na današnji dan – 27. januar

Na današnji dan – 27. januar

1235 – U Trnovu, u Bugarskoj umro je Sava Nemanjić (Sveti Sava), utemeljivač Srpske pravoslavne crkve, države i školstva. Godine 1219. izdejstvovao je autokefalnost SPC, a njegova dela „Nomokanon“ (1220) i „Sinodik pravoslavlja“ (1221) postali su pravni i duhovni stubovi srpske državnosti. Njegovom zaslugom osnovani su književni i školski centri u manastirima. Mošti Svetog Save prebačene su i sahranjene u maju 1237. u manastiru Mileševa, a za vreme Otomanskog carstva Turci su ih izvadili i 1594. spalili na Vračaru u Beogradu.
1822 – Na skupštini u Epidauru grčki ustanici proglasili su nezavisnost Grčke, koju je Turska priznala 1829.
1859 – Rođen je nemački car i pruski kralj Fridrih Vilhelm II Viktor Albert (Friedrich Wilhelm). Na presto je stupio 1888, a 1918. je, posle poraza Nemačke u Prvom svetskom ratu, primoran da abdicira. Pobegao je u Holandiju, koja je odbila da ga izruči saveznicima radi suđenja za ratne zločine. Umro je 1941. u Holandiji.
1865 – Španija je priznala nezavisnost Perua.
1885 – Rođen je američki kompozitor Džerom Kern (Jerome), otac modernog mjuzikla. Njegova opereta „Ploveće pozorište“ smatra se jednom od najboljih u istoriji pozorišta SAD. Komponovao je I filmsku muziku.
1901 – Umro je italijanski kompozitor Đuzepe Verdi (Giuseppe), jedan od najvećih muzičkih stvaralaca 19. veka. Svetsku slavu stekao je operama „Aida“, „Otelo“, „Travijata“, „Rigoleto“, „Nabuko“, koje su i danas ključna dela repertoara operskih kuća širom sveta. Njegovoj sahrani u Milanu prisustvovalo je 200.000 ljudi.
1924 – Vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca potpisala je u Rimu pakt o prijateljstvu i saradnji s Italijom i sporazum kojim je Rijeka predata Italiji.
1926 – Engleski pronalazač Džon Logi Berd (John Logie Baird) je u Londonu prvi put javno demonstrirao televiziju.
1943 – Avijacija SAD izvršila je u Drugom svetskom ratu prvi napad na Nemačku celodnevnim bombardovanjem ratne luke Vilhelmšafen.
1945 – Sovjetske jedinice su oslobodile Aušvic, nacistički koncentracioni logor u Drugom svetskom ratu u kojem je ubijeno million i po ljudi, među kojima više od milion Jevreja. Taj datum obeležava se u Evropi kao Dan holokausta.
1964 – Francuska je uspostavila diplomatske odnose s Narodnom Republikom Kinom.
1967 – Tokom proba za let na Mesec u bazi Kejp Keneveral, trojica američkih astronauta su poginula u kapsuli svemirskog broda „Apolo 1“ u kojem je izbio požar.
1967 – Predstavnici 60 zemalja potpisali su sporazum o zabrani upotrebe oružja za masovno uništavanje u svemiru.
1973 – Potpisivanjem mirovnog ugovora u Parizu završen je Vijetnamski rat i okončano vojno angažovanje SAD u toj zemlji. Glavni pregovarači američki državni sekretar Henri Kisindžer
(Henry Kišinger) i severnovijetnamski ministar Le Duk To dobili su iste godine Nobelovu nagradu za mir.
1981 – Najmanje 500 ljudi je poginulo na indonežanskom feribotu „Tampomas II“ koji je posle požara potonuo u Javanskom moru.
1991 – Američka avijacija je u Zalivskom ratu otpočela masovno bombardovanje drugog po veličini iračkog grada Basre.
1991 – Poslanici Sobranja izabrali su Kiru Gligorova za predsednika SR Makedonije.
1993 – U Nju Delhiju policija je upotrebila suzavac da raster pobunjene Hinduse koji su napali džamiju i Muslimane koji su napali hinduski hram i tom prilikom spalili desetine radnji.
1996 – U Nigeru je vojnim udarom oboren prvi demokratski izabran predsednik, Mahamane Osman (Ousmane).
1997 – Uoči Svetosavske litije, u kojoj je te godine učestvovalo više od 100.000 ljudi, povukao se policijski kordon u Kolarčevoj ulici u centru Beograda. Policija i studenti demonstranti stajali su neprekidno sedam dana jedni spram drugih tokom protesta zbog falsifikovanja lokalnih izbora u Srbiji u novembru 1996. Studenti su bučno proslavili završetak akcije „kordonom na kordon“, kako su to nazvali, i krenuli u protestnu šetnju ulicama Beograda.
1998 – Evropska unija i NATO izrazili su zabrinutost zbog zaoštravanja situacije na Kosovu, gde su učestali sukobi naoružanih Albanaca i srpskih snaga bezbednosti.
1999 – Beogradska kancelarija Visokog komesarijata UN za izbeglice saopštila je da u 98 sela u centralnom i zapadnom Kosovu više nema srpskog stanovništva.
2002 – U seriji eksplozija u vojnom skladištu u Lagosu I požaru izazvanom eksplozijama poginulo je više od 1.000 ljudi.
2003 – Skupština Srbije usvojila je Ustavnu povelju nove državne zajednice pod imenom Srbija i Crna Gora kao i Zakon o njenom sprovođenju.
2004 – U Varšavi je umro doajen poljskog parlamentarizma I demokratije, pisac i političar Aleksander Malahovski (Malaćowski).
2005 – Svetski lideri i preživelli zatvorenici okupili su se u Poljskoj na ceremoniji obeležavanja 60-godišnjice oslobođenja koncentracionog logora Aušvic.
2006 – Umro je bivši nemački predsednik Johanes (Johannes) Rau, istaknuta politička ličnost u posleratnoj Nemačkoj.
2007 – Umro je bivši predsednik Indonezije general Suharto, čija je autoritarna vladavina trajala 32 godine i bila obeležena korupijom, nepotizom i kršenjem ljudskih prava.
2010 – Umro je američki romanopisac i pripovedač Džerom Dejvid Selindžer (Jerome David Salinger) autor kultnog romana „Lovac u raži“. Osim ovog najpoznatija njegova dela su „Freni i Zui“, „Za Esme“, „Visoko podignite krovnu gredu, tesari“ i „Simor:uvod“.
2012 – Norveška se izvinila za hapšenja i deportaciju Jevreja tokom Drugog svetskog rata.
2013 – Srpski teniser Novak Đoković osvojio je treći put uzastopno Otvoreno prvenstvo Australije.