Na današnji dan – 26. januar
1500 – Španski moreplovac Visente Janjes Pinson (Vicente Yanes Pinzon), čiji je brod oluja donela na obalu današnjeg Brazila, otkrio je reku Amazon.
1531 – Jak zemljotres je pogodio Portugal i potpuno razorio glavni grad Lisabon gde je poginulo više od 30.000 ljudi.
1699 – Potpisan je Karlovački mir kojim je posle 16 godina okončan rat Otomanskog carstva i Svete alijanse (Austrija, Rusija, Poljska I Venecija). Otomansko carstvo je time izgubilo Ugarsku, Slavoniju, Liku i Baniju, a zadržalo Banat i deo Srema, do Mitrovice. Venecija je dobila srednju Dalmaciju, Boku Kotorsku do Risna i Moreju (Peloponez).
1788 – Britanski brodovi s prvim naseljenicima iz Engleske, uključujući grupu robijaša, uplovili su u zaliv Botani Bej (Sidnej) u Australiji gde su osnovali koloniju.
1823 – Umro je engleski lekar Edvard Džener (Edward Jenner), koji je 1796. pronašao vakcinu protiv velikih boginja.
1885 – Sudanski ustanici Muhameda Ahmeda Abdule zauzeli su Kartum i pogubili engleskog generala Čarlsa Gordona (Ćarles). Britanci su ponovo preuzeli vlast 1898, a Sudan je ostao pod britanskom vlašću do 1. januara 1956.
1891 – Umro je nemački inženjer Nikolaus August Oto (Otto), koji je 1861. napravio prvi benzinski motor, a 1876. je izumeo četvorotaktni motor s unutrašnjim sagorevanjem, po njemu nazvan „Oto motor“.
1905 – Kod Pretorije u Južnoj Africi je nađen najveći dijamant na svetu, „Kalinan“. Neobrađen težio je 3.106 karata (622 grama).
1930 – Mahatma Gandi, lider pokreta za nezavisnost Indije, započeo je marš kroz Indiju zbog poreza na so. „Marš soli“ je ohrabrio Indijce da samostalno proizvode so kao simbol nezavisnosti. Tačno dvadeset godina kasnije, 1950, Indija je formalno proglašena republikom u okviru Britanskog komonvelta.
1934 – Potpisan je desetogodišnji nemačko-poljski pakt o nenapadanju koji je Hitler prekršio napadom na Poljsku 1. Septembra 1939.
1935 – Izašao je prvi broj beogradskog nedeljnika „Nedeljne informativne novine“ (NIN).
1942 – Prve trupe SAD u Drugom svetskom ratu stigle su u Evropu, u Severnu Irsku, a u borbe na evropskom ratištu uključile su se 1943. napadom na Italiju.
1947 – U avionskoj nesreći u Danskoj poginuo je švedski prestolonaslednik Gustav Adolf (Gustaf) (40). Bez oca je ostalo petoro dece, među kojima i sadašnji kralj Švedske Karl Gustav XVI (Carl).
1965 – Hindi je postao zvanični jezik Indije što je izazvalo nemire na jugu zemlje gde stanovništvo govori drugim jezicima, te je Vlada u februaru te godine odlučila da u zvaničnoj upotrebi ostane i engleski.
1972 – Iznad Čehoslovačke je, posle eksplozije bombe koju su, kako se pretpostavlja, podmetnule ustaše, pao avion JAT-a „DC-9“ na liniji Kopenhagen-Beograd. Poginulo je 26 putnika i članova posade, a preživela je stjuardesa Vesna Vulović. Ona je jedina osoba ikada koja je ostala živa posle pada bez padobrana sa visine veće od 10.000 metara. 1990 – Umrla je američka filmska glumica Ava Gardner, holivudska zvezda 1950-ih godina. Snimila je oko 60 filmova, a najpoznatiji su „Bosonoga kontesa“, „Mambo“ „Snegovi Kilimandžara“, „Sunce se ponovo rađa“.
1993 – Književnik Vaclav Havel je posle raspada čehoslovačke federacije izabran za predsednika nove Češke Republike.
1994 – Rumunija je, kao prva zemlja bivši hladnoratovski protivnik NATO, potpisala s tim vojnim savezom program saradnje „Partnerstvo za mir“.
1996 – Senat SAD je odobrio sporazum START-2 o smanjivanju broja američkih i ruskih strateških nuklearnih raketa.
2000 – Međunarodni sud za ratne zločine doneo je konačnu presudu bosanskom Srbinu Dušku Tadiću u postupku koji je trajao skoro četiri godine. Prvi čovek kojem je suđeno za zločine tokom bosanskog rata (1992-95) osuđen je na 20 godina zatvora.
2001 – U zemljotresu jačine 7,7 stepeni Rihterove skale u zapadnoj Indiji poginulo je oko 18.000 ljudi.
2003 – Sletanjem u Šangaj, obavljen je prvi komercijalni let tajvanske avio-kompanije u Kinu, posle više od 50 godina.
Leave A Comment