Sutra u DOB-u tribina: Atlas i druge astronomske zanimljivosti profesora Ševarlića

Sutra u DOB-u tribina: Atlas i druge astronomske zanimljivosti profesora Ševarlića

Ciklus: Verovali ili ne. Govori: Nikola Božić
Povodom 100 godina od rođenja prof. dr Branislava Ševarlića, poznatog astronoma osvrnućemo se na njegov „Astronomski atlas“, knjigu koja je našla mesto u mnogim domovima, kao i na druge knjige i aktivnosti na polju astronomske edukacije i promocije astronomije. Pozabavićemo se zanimljivim astronomskim temama kojima se i profesor Ševarlić bavio.

Nikola Božić je rođen u Valjevu 1978. godine. Bavi se astronomijom, kao i popularizacijom i promocijom nauke. Piše naučno popularne tekstove i drži popularna predavanja. Uređuje rubriku Nauka na B92 Internet Portalu od 2007. godine. U Društvu astronoma Srbije je član Upravnog odbora, i predsednik komisije za saradnju sa amaterskim organizacijama. Bio je nacionalni koordinator za obeležavanje Međunarodne godine astronomije 2009, kojim povodom je od ministra nauke i tehnološkog razvoja dobio nagradu-plaketu „Milutin Milanković“ za izuzetan doprinos popularizaciji nauke u Srbiji. Autor je knjige za decu „Astronomija“ za koju je dobio čuvenu nagradu „Neven“ 2013. godine. Radi u Istraživačkoj stanici Petnica, gde vodi Odeljenje matematičko-tehničkih nauka.

Profesor dr Branislav M. Ševarlić rođen je 28. juna 1914. godine u Beogradu, gde je 1932. završio srednju školu, a 1936. diplomirao matematiku, racionalnu i nebesku mehaniku sa astronomijom i fizikom na ondašnjem Filozofskom fakultetu. Po odluženoj vojnoj obavezi 1937. godine postavljen je za astronomskog opservatora Astronomske opservatorije Univerziteta u Beogradu, a 1938. izabran i potvrđen za asistenta za astronomiju na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Sve do izbora za predavača Građevinskog fakulteta za predmet Pozicijska astronomija 1948. godine ostao je na ovom položaju baveći se naučno-istraživačkim radom u Astronomskoj opservatoriji, gde je prošao kroz sve službe, organizovao i pokrenuo i neke nove i u tom razdoblju već objavio više opservacija i stručnih i naučnih radova. Posle izbora za predavača Građevinskog fakulteta postao je honorarni naučni saradnik Astronomske opservatorije i njegova naučna aktivnost u oblasti Praktične astronomije odvijala se na njoj bez prekida sve do penzije. Naročito intenzivno počeo je da se bavi naučnim radom po izboru za predavača 1948. i za docenta 1953. godine. Od 1950. rukovodi na Astronomskoj opsevatoriji Grupom za izučavanje promena geografske širine, koju je podigao na nivo sa koga je mogla ući u Brzu međunarodnu službu promena geografskih širina. Za ovo zalaganje u naučnom radu i na osnovu objavljenih i referisanih radova izabran je 1955. za člana Nacionalnog komiteta za astronomiju. Iste godine izabran je na IX Kongresu Međunarodne astronomske unije u Dablinu za člana Unije i Unijine komisije za proučavanje promena geografskih širina. Godine 1956. izabran je za sekretara Nacionalne komisije za Međunarodnu geofizičku godinu, a 1957. za člana Naučnog veća Astronomske opservatorije. Iste godine izabran je za šefa Katedre za višu geodeziju. Godine 1961. izabran je za redovnog profesora astronomije na Geodetskom odseku Građevinskog fakulteta. U školskim godinama 1960/61. i 1961/62. bio je prodekan istog Fakulteta. Njegov naučni razvoj se može najbolje sagledati iz pregleda naučnih i stručnih radova. Njegova monografija o problemu promena geografskih širina i pomeranja Zemljinih polova izazvala je živo interesovanje u inostranstvu, kao i doktorska disertacija koja tretira istu problematiku. Juna 1963. Uprava i Savet Astronomske opservatorije poverili su mu organizovanje nove naučne grupe koja će na Velikom meridijanskom krugu raditi na problemima fundamentalne astrometrije. I pored svoje pretežne aktivnosti u stručnom i naučnom radu nije zanemarivao ni nastavni ni školski rad. Uložio je i mnogo truda oko naučnog podizanja asistenata i u rukovođenju njihovim doktorskim disertacijama. Pored znatnog angažovanja u naučno-istraživačkom radu i nastavi dosta vremena posvetio je i društvenoj aktivnosti: u Upravnom odboru Astromskog društva „Ruđer Bošković“, Upravnom odboru Sindikalne podružnice Astronomske opservatorije i Uređivačkom odboru časopisa Nastava matematike i fizike u srednjoj školi, kao i niz knjiga, brošura, članaka i predavanja na Kolarčevom i drugim narodnim Univerzitetima u Beogradu i unutrašnjosti kao i u školama i ustanovama. Intenzivno je sarađivao na organizovanju i aktiviranju rada Astronomske sekcije Društva matematičara, fizičara i astronoma Srbije. Po prelasku na Prirodno-matematički fakultet izabran je za šefa Katedre za astronomiju, a kasnije više puta za upravnika Instituta za astronomiju. Vodio je kurseve Praktične astronomije, a zatim Opšte astronomije i Istorije i metodike nastave astronomije. Nagrađen je sa više povelja i jednom plaketom. Odlikovan je Ordenom rada sa crvenom zastavom.
Preminuo je 10. marta 2001. godine u Beogradu.

Tribina: Atlas i druge astronomske zanimljivosti profesora Ševarlića
Sreda, 12. novembar 2014. u 19:00
DOB//Tribinska sala