Na današnji dan – 10. januar
49. p.n.e. – Gaj Julije Cezar izgovorio je čuvenu rečenicu „Alea iacta est“ (Kocka je bačena) i prešao reku Rubikon (po jednoj varijanti današnja rečica Fiumicino u gornjoj Italiji, po drugoj Pisatelo kod Ravene, granica između Italije i Galije), što je označilo novo razdoblje u istoriji Rimskog carstva – počeo je građanski rat protiv Pompeja i Senata koji je završen uvođenjem Cezarove diktature. Pripadnici republikanske opozicije ubili su Cezara 44. p.n.e.
1356 – Na državnom saboru u Nirnbergu prihvaćen je glavni deo Zlatne bule cara Karla IV, velikog ustavnog zakona nemačke carevine, koji je u svojim osnovama trajao do 1806.
1778 – Umro je švedski prirodnjak Karl fon Line (Carl von Linne). Uveo je binarnu nomenklaturu po kojoj svaka biljka i životinja ima naziv roda i vrste. Osnivač je Prirodnjačkog muzeja u Upsali i prvi predsednik Švedske akademije nauka (1973).
1863 – U Londonu je otvorena prva linija podzemne železnice u svetu.
1882 – Počeo je hercegovačko-bokeljski ustanak Srba i muslimana protiv Austro-Ugarske, kao odgovor na uvođenja zakona o vojnoj obavezi i regrutovanja. Ustanak, koji je potajno podržala Crna Gora, ugušen je posle nekoliko meseci.
1889 – Francuska je uspostavila protektorat nad Obalom Slonovače.
1890 – Umro je srpski pisac i lekar Laza Lazarević, koji se s devet pripovedaka, koliko je ukupno napisao, svrstao među najznačajnije prozne stvaraoce srpske književnosti. Smatra se tvorcem srpske psihološke pripovetke i jednim od najboljih stilista („Prvi put s ocem na jutrenje“, „Sve će to narod pozlatiti“, „Vetar“, „Na bunaru“, „Školska ikona“, „U dobri čas hajduci“, „Verter“, „Švabica“, „On zna sve“).
1909 – Rođen je srpski fizičar i hemičar Pavle Savić, koji je svetski renome stekao kada je sa Irenom Žolio Kiri (Irene Joliot Curie) 1937. i 1938. u Parizu otkrio izotope poznatih elemenata bombardovanjem atoma urana sporim neutronima. Od 1947. rukovodio je izgradnjom Nuklearnog instituta u Vinči i do 1960. bio director instituta. Od 1971. do 1981. bio je predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti.
1917 – Umro je Frederik Kodi (Frederick Cody), poznat kao Bafalo Bil (Buffalo Bill), poštanski jahač „Poni ekspresa“, vodič I tragač u američkoj vojsci, plaćeni borac protiv Indijanaca, profesionalni lovac na bivole i bizone. Godine 1883, legendarna ličnost američke istorije organizovao je reviju kaubojskih veština „Revija divljeg zapada“, u kojoj je nastupao kao glavna zvezda. Kasnije je nastupao i u Evropi i gostovao je i u Srbiji.
1920 – U Ženevi je izabrano veće Lige naroda koje su činili Francuska, Italija, Japan, Velika Britanija. Kasnije su članice Veća postale Nemačka i ŠSR. Zbog političkog neuspeha Liga naroda je prestala da postoji 1939, mada je formalno ukinuta 1946, kada je u Londonu održana prva sednica Generalne skupštine UN.
1922 – Artur Grifit (Arthur Griffith) je postao prvi predsednik Irske posle sticanja nezavisnosti te zemlje od Velike Britanije.
1934 – U Nemačkoj je pogubljen Marinus van der Lube (Lubbe), nakon što je proglašen krivim za potpaljivanje Rajhstaga 27. februara 1933.
1969 – Švedska je kao prva zapadna zemlja uspostavila diplomatske odnose sa Severnim Vijetnamom.
1971 – Umrla je francuska modna kreatorka Gabrijela „Koko“ Šanel (Gabrielle Coco Ćanel), jedna od najčuvenijih u 20. veku koja je gotovo šest decenija suvereno vladala visokom pariskom modom.
1996 – Izrael je pustio iz zatvora stotine Palestinaca, nekoliko dana uoči prvih palestinskih nacionalnih izbora u Gazi i na Zapadnoj obali.
1997 – Arnoldo Aleman postao je predsednik Nikaragve u prvoj demokratskoj i mirnoj smeni vlasti u modernoj istoriji te zemlje.
1997 – Tokom antivladinih protesta u Sofiji demonstranti su probili policijski kordon, upali u zgradu parlamenta i demolirali je.
2001 – Bivša predsednica Republike Srpske Biljana Plavšić dobrovoljno se predala Međunarodnom sudu u Hagu pred kojim je optužena za genocid i druge zločine počinjene 1991-92. Tokom Bosanskog rata. Nakon priznanja krivice osuđena je 27. februara 2003. na 11 godina zatvora.
2002 – Izraelski tenkovi i buldožeri sravnili su 73 palestinske kuće u Rafi, nakon napada naoružanih Palestinaca na izraelske vojnike.
2007 – Umro je italijanski filmski producent Karlo (Carlo) Ponti, koji je radio sa nizom najpoznatijih reditelja, kao što su Federiko Felini (Federico Fellini), Žan-Lik Godar (Jan-Luc Godard) i Dejvid Lin (David Lean). Tokom 50-to godišnje karijere bio je producent više od 260 filmova.
2009 – Umro je Žorž Kraven (Georges Gravemme) tvorac najveće francuske filmske nagrade Cezar.
2011 – Umro je nekadašnji proslavljeni strelac i jugoslovenski reprezentativac Borivoje Kostić. Sa selekcijom Jugoslavije osvojio je zlatnu medalju na Olimpijskim igrama 1960. godine u Rimu.
Leave A Comment