Na današnji dan – 10. jun
1190 – Rimsko-nemački car Fridrih I Barbarosa (Friedrich Barbarossa) utopio se u reci Salef u Maloj Aziji na povratku iz Trećeg krstaškog rata.
1610 – Prvi holandski doseljenici iskrcali su se, sa broda Mejflauer (Mayflower) na ostrvo Menhetn,
sada centralni deo Njujorka. Holanđani su 1626. za nekoliko bala tkanine i jeftinu bižuteriju otkupili od Indijanaca ostrvo i na njegovom južnom delu podigli naselje Novi Amsterdam.
1719 – Rimsko-nemački car Karlo VI proterao je Špance sa Sicilije.
1793 – U Parizu je otvoren prvi javni zoološki vrt, „Žarden de Plant“.
1819 – Rođen je francuski slikar Gistav Kurbe (Gustave Courbet). Kao osnivač realističke škole u vreme krutog akademizma, smatra se najrevolucionarnijim slikarom 19. veka („Atelje“, „Tucači kamena“, „Talas“, „Pogreb u Ornanu“).
1832 – Rođen je nemački inženjer Nikolaus August Oto (Otto), izumitelj četvorotaktnog motora sa unutrašnjim sagorevanjem (1876).
1836 – Umro je francuski fizičar i matematičar Andre Mari Amper (Marie Ampere), osnivač elektrodinamike.
1868 – U Beogradu, u Košutnjaku ubijen je srpski knez Mihailo Obrenović (1839-42. i 1860-68). Vladao je autokratski, a kao pristalica prosvećenog apsolutizma izvršio je značajne reforme i državnoj upravi i vojsci, evropeizovao zemlju, osnovao Narodni muzej i Narodno pozorište u Beogradu. Nasledio ga je Milan Obrenović.
1898 – Američke trupe izvršile su, u špansko-američkom ratu, invaziju na Kubu.
1909 – Prvi put je upotrebljen signal S.O.S. kada je linijski brod „Slavonija“ kompanije Kjunard, doživeo brdolom na Azorskim ostrvima.
1915 – Rođen je američki pisac Sol Belou (Saul Bellow), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1976. („Henderson, kralj kiše“, „Čovek na klackalici“, „Žrtva“, „Ne propusti dan“, „Pustolovine Ogija Marča“).
1922 – Rođena je američka filmska glumica i pevačica Džudi Garland (Judy), koja se proslavila već kao devojčica ulogom u filmu „Čarobnjak iz Oza“.
1923 – Rođen je britanski medijski magnat češkog porekla Jan Ludvik Hoh (Hoć), poznat kao Jan Robert Maksvel (Ian, Maxwell). Poginuo je 1991. kada je pao u vodu sa svoje luksuzne jahte na Kanarskim ostrvima.
1923 – Umro je francuski pisac Pjer Loti (Pierre) („Islandskiribar“, „Lotijeva ženidba“, „Roman jednog spahije“)
1924 – Fašisti su kidnapovali, a potom ubili Đakoma Mateotija (Giacomo Matteotti), lidera italijanskih socijalista.
1934 – Umro je engleski kompozitor Frederik Delijus (Frederick Delius), poznat po simfonijama „Pariz – pesma velikog grada“ i „Brigg Fair“ i kompozicijama „Misa života“ i „Rekvijem“ inspirisane delom Fridriha Ničea (Friedrich Nietzsche).
1934 – „Rođen“ je Paja Patak (Donald Duck), jedan od najpopularnijih likova u stripovima američkog crtača, filmskog animatora i producenta Volta Diznija (Walt Disney).
1940 – Italija je, kao saveznik Nemačke u Drugom svetskom ratu, objavila rat Francuskoj i Velikoj Britaniji.
1942 – Nemci su u Drugom svetskom ratu potpuno uništili češko selo Lidice za odmazdu zbog atentata na nacističkog protektora Češke i Moravske i jednog od najznačajniji Hitlerovih saradnika Rajnharda Hajdriha (Reinhard Heydrich). Atentat su 27. maja izvršili Jozef Gabčik i Jozef Kubiš, češki komandosi-padobranaci poslati iz Velike Britanije.
1946 – Umro je američki bokser Džek Džonson (Jack Johnson), prvi crnac koji je osvojio titulu svetskog prvaka u teškoj kategoriji.
1967 – Umro je američki filmski glumac Spenser Trejsi (Spencer Tracy), prvi glumac koji je dve godine uzastopno dobio Oskara za filmove „Hrabri kapetan“ 1937. i „Grad dečaka“ 1938.
1967 – Završen je šestodnevni izraelsko-arapski rat u kojem je Izrael zauzeo teritorije Sirije, Jordana i Egipta, koje uključuju istočni Jerusalem, Zapadnu obalu, Gazu i Sinajsko poluostrvo; SSSR je prekinuo diplomatske odnose sa Izraelom.
1970 – U Jordanu je najmanje sto ljudi ubijeno u sukobu vladinih snaga s palestinskim gerilcima.
1971 – SAD su ukinule 20-godišnji embargo na trgovinu sa Kinom.
1990 – Peruanski političar japanskog porekla Alberto Fuđimori (Fujimori) pobedio je na predsedničkim izborima u Peruu književnika Marija Vargasa Ljosu (Mario, Llosa).
1990 – Na prvim višestranačkim parlamentarnim izborima u Čehoslovačkoj od 1946. pobedio je Građanski forum, koji je osnovao književnik Vaclav Havel; u Bugarskoj je izbornu pobedu odnela Bugarska socijalistička partija (bivši komunisti).
1996 – Predstavnici čečenskih separatista i Rusije potpisali su sporazum kojim su utvrđene osnove za okončanje 18-mesečnog rata u Čečeniji.
1997 – Po nalogu lidera Crvenih Kmera Pola Pota ubijen je jedan od njegovih najbližih saradnika Son Sen i 11 članova njegove porodice.
1998 – Protestom u Prištini, na kojem su zatražili dolazak snaga NATO na Kosovo, kosovski Albanci prekinuli su svakodnevne polučasovne protestne šetnje, koje su pod motom „Kosovo-najveći zatvor na svetu“, organizovali tokom dva meseca. Protesti sa istim zahtevom održani su i u Tirani i Skoplju.
1999 – NATO je prekinuo bombardvanje SR Jugoslavije nakon što su se prve jedinice Vojske Jugoslavije, na osnovu Vojno-tehničkog sporazuma potpisanog prethodnog dana u Kumanovu, povukle sa Kosova; predsednik SRJ Slobodan Milošević saopštio je da je tokom agresije NATO pakta na SR Jugoslaviju poginulo 462 pripadnika VJ i 114 policajaca.
2000 – U Damasku je umro Hafez el Asad, predsednik Sirije od 1971. Za novog predsednika izabran je njegov sin Bašar el Asad.
2001 – Medijski magnat, Silvio Berluskoni, po drugi put je postao premijer Italije, nakon što je njegova partija osvojila 30 procenata glasova više od bilo koje druge partije. Njegova vlada je 59-ta italijanska vlada, od II svetskog rata.
2002 – Umro je Džon Goti (John Gotti), američki mafijaški bos. Uhapšen je 1990. godine, što je predstavljalo kraj njegovom dotadašnjem načinu života, punom luksuza i brutalnih zločina.
2003 – U Torontu (Kanada) je prvi put, legalno, sklopljen brak između dva homoseksualca u toj zemlji.
2004 – Umro je čuveni bluz i džez kantautor Rej Čarls (Ray Charles). Dobitnik je 12 muzičkih nagrada „Gremi“, među kojima su i za najbolju pesmu, koje je dobio tri puta za redom, za „Hit the Road Jack“, „I Can’t stop loving you“ i „Busted“.
2007 – Američki predsednik Džordž Buš (George W. Bush) doputovao je u jednodnevnu posetu Albaniji i on je prvi američki predsednik koji je posetio tu zemlju.
Leave A Comment